Robotisering en AI komen eraan, maar wat betekent het eigenlijk?
25 november 2022 | Door: Chris Boers
Ondernemers in de tuinbouw hebben er met de gasprijzen een crisis van formaat bij gekregen. Maar op de achtergrond speelt al veel langer een andere crisis: de personeelstekorten. De glastuinbouw is een sector die het nog altijd van een groot aantal ‘handjes’ moet hebben. Die komen echter van steeds verder weg en huisvesting is een lastig probleem. Daarom gaat de aandacht meer dan ooit uit naar robotisering. Kunnen robots en innovatieve technieken het voortbestaan van de sector garanderen?
Dat er flink onderzoek wordt gedaan naar alternatieven voor uitzendkrachten, is begrijpelijk. In een hightech kas ligt het aandeel van arbeid in de kosten hoog. Die uitzendkrachten zijn ook steeds moeilijker te vinden. Nu al zijn landen als Bulgarije, Moldavië en Roemenië grote ‘leveranciers’. Uitzendbureaus sluiten niet uit dat er in de toekomst nog verder weg moet worden gezocht. Robots dan maar?
Geen wondermiddelen
Science fiction zijn robotisering en AI immers niet. Veel is er al gerealiseerd op het gebied van technologische innovaties. Vision-systemen maken het mogelijk om producten te sorteren, plagen te scouten of zelfs schadelijke insecten uit de weg te ruimen. En hoe ver zijn we nog maar verwijderd van de autonoom opererende kas, die al een paar jaar in ontwikkeling is?
Hoe gaan robotisering en artificial intelligence de sector op termijn veranderen?
De tuinbouw wordt grootschaliger en internationaler
Sterk gedigitaliseerde tuinbouwbedrijven kunnen makkelijker telen op andere locaties. De teler die naast het bedrijf woont is niet meer persé noodzakelijk. Ook teeltmanagement van buitenlandse locaties op afstand wordt eenvoudiger.
De tuinbouw gaat grotere verschillen in bedrijven laten zien
Niet elk bedrijf staat meteen te trappelen om innovaties te omarmen. Zeker niet op het gebied van robotisering en AI. Dat gaat leiden tot sterk veranderende concurrentieverhoudingen.
De tuinbouw kan duurzamer en efficiënter produceren
Ziekten en plagen kunnen door middel van innovatieve technieken makkelijker worden opgespoord en bestreden. In de race naar een steeds milieuvriendelijker product gaan innovatieve systemen en technieken nog meer het verschil maken. Data kan er ook toe bijdragen dat er meer balans komt tussen vraag en aanbod. Verspilling wordt daardoor geminimaliseerd.
De tuinbouw wordt minder veelzijdig
Het ene teeltsysteem laat zich makkelijker automatiseren dan het andere. Het kan telers ertoe aanzetten om zich meer te concentreren op de gewassen die zich er wel toe lenen. Dat leidt tot grotere productie van gewas A en minder aanbod van gewas B.
De tuinbouw wordt eenvoudiger voor investeerders om toe te treden
Nu is vaak teeltkennis een belemmering om zomaar ergens ter wereld een tuinbouwbedrijf te starten. Echte telers (groene vingers) worden steeds zeldzamer. Echter kunnen door artificial intelligence veel beslissingen aan computers worden overgelaten. En vaak met betere resultaten dan het onderbuikgevoel van die doorgewinterde teler. Dat maakt het ook voor investeerders zonder tuinbouwaffiniteit aantrekkelijk om de markt te betreden.
De tuinbouw vraagt een heel ander type personeel
Ja, nog steeds blijven productiemedewerkers belangrijk. Niet alle taken in een kas zijn door een robot over te nemen. Maar op managementniveau komt er wel veel meer druk te staan. De manager van morgen heeft vooral creativiteit en analytische vaardigheden nodig om grote aantallen hectares te runnen.
De tuinbouw wordt afhankelijker
Technologie heeft ook een andere kant: de afhankelijkheid. Wat als kwaadwillenden toegang krijgen tot systemen die cruciaal zijn voor de bedrijfsvoering? Wat als data in verkeerde handen valt? Of wat als softwarepartijen monopolieposities krijgen en de sector hun wil kunnen opleggen? Om dit te tackelen, zijn er dus ook andere type werknemers nodig die weten hoe ze hier mee om moeten gaan.
Hoe ga jij om met de mogelijkheden en kansen?
Het is – we noemen even de gascrisis – misschien niet de ideale tijd om na te denken over de hoge investeringen die met robotisering en AI te maken hebben. Maar tijden veranderen weer, en ondernemen is vooruitzien. Iets wat de bedrijfskundig adviseurs van Alfa graag samen met je doen. Heb je ideeën over de verdere ontwikkeling van je bedrijf, en kijk je verder dan vandaag? Neem gerust contact met je adviseur op!
