Pas op bij schenken en teruglenen!

26 januari 2021 | Door:  Marga Bijma - Doorn

Veel ouders willen gebruikmaken van de mogelijkheid tijdens leven belastingvrij of tegen een laag tarief te schenken aan hun kinderen. Hiermee kun je je toekomstige nalatenschap verkleinen en erfbelasting voor je kinderen besparen. In de praktijk kom ik regelmatig tegen dat ouders wel vermogend zijn maar dat dit vermogen niet direct beschikbaar is. Het is bijvoorbeeld geïnvesteerd in een eigen woning of ander onroerend goed. Een goed alternatief is dan de zogenaamde schenking op papier.

Schenken op papier

Bij een papieren schenking maak je geen geld aan de kinderen over, maar wordt een schuldbekentenis opgemaakt. In deze schuldbekentenis verklaren de ouders dat zij een bepaald bedrag schuldig zijn aan hun kind. Het kind krijgt dus een vordering op de ouders. Er is nu wel sprake van een schenking, maar het kind krijgt niet daadwerkelijk de beschikking over het geld.

Het is bij de papieren schenking noodzakelijk dat je deze in een notariële akte vastlegt. Ouders moeten per jaar 6% rente betalen over hun schuld aan de kinderen. Deze rente moet jaarlijks ook daadwerkelijk door de ouders aan de kinderen worden uitbetaald.

Voordeel inkomstenbelasting

De papieren schenkingen worden als schuld op het box 3-vermogen (inkomen uit sparen en beleggen) van de ouders in mindering gebracht. Dit levert hen een voordeel in de inkomstenbelasting op over het totaal van de papieren schenkingen. De kinderen moeten op hun beurt de vordering in hun aangifte inkomstenbelasting aangeven.

Afhankelijk van de hoogte van het overige box 3-vermogen van de kinderen zijn zij hierover inkomstenbelasting aan de fiscus verschuldigd. Hebben de kinderen een box-3-vermogen dat lager ligt dan de vrijstelling van ruim € 30.000 (vanaf 2021: € 50.000)? En hebben de ouders een vermogen dat hoger ligt? Dan levert dit naast een voordeel voor de schenk- en erfbelasting een voordeel voor de inkomstenbelasting op.

Schenken en teruglenen

Als variant op de schenking op papier wordt regelmatig gebruikgemaakt van het schenken en vervolgens teruglenen van geld. Dit voorkomt de gang naar de notaris en bespaart daarmee kosten, is de gedachte. De rechter heeft onlangs uitspraak gedaan in een dergelijke casus.

Ouders hebben drie jaar lang op de bankrekening van ieder van hun zes kinderen een belastingvrij bedrag van € 5.000 gestort, met als omschrijving ‘schenking’. Kort daarna stortten de kinderen dezelfde bedragen terug op de bankrekening van hun ouders met als omschrijving ‘geldlening’.

Ouders betaalden vervolgens jaarlijks rente over deze leningen (in totaal € 90.000) aan de kinderen.

Toen een van de ouders kwam te overlijden moest er aangifte erfbelasting worden gedaan. Van de waarde van de bezittingen werd de € 90.000 schuld aan de kinderen afgetrokken.Dit betrof immers de tijdens leven al gedane (belastingvrije!) schenkingen aan de kinderen.

Schenking ter zake des doods

De inspecteur gooide bij het opleggen van de aanslagen roet in het eten. Hij vond dat uit de feitelijke gang van zaken (schenken en teruglenen) moet worden afgeleid dat partijen bij het verrichten van de schenking de bedoeling hebben gehad slechts een schuld aan de kinderen te creëren. In feite is er dus een zogenaamde schenking ter zake des doods gedaan.

De rechter gaf de belastinginspecteur gelijk. Hierdoor liepen de erfgenamen een besparing van naar schatting € 18.000 aan erfbelasting mis. Voor schenkingen ter zake des doods geldt namelijk dat dat deze moeten worden vastgelegd in een notariële akte. Omdat hier niet aan was voldaan vervielen de schenkingen met het overlijden van de ouder. 

Afsluitend

Door tijdens leven schenkingen te doen kun je erfbelasting besparen. Immers, door nu vermogen over te dragen vermindert het vermogen van de schenker en daarmee zijn toekomstige nalatenschap. Gelet op de tariefsprogressie en (jaarlijkse) schenkingsvrijstellingen kan de (mogelijke) besparing behoorlijk oplopen.

Schuldigerkenning uit vrijgevigheid

Een van de technieken die in de praktijk veel wordt toegepast is de zogenoemde schuldigerkenning uit vrijgevigheid, ook wel de schenking op papier genoemd. In een notariële akte leggen de ouders vast dat zij een bepaald bedrag schuldig zijn aan de kinderen.

In de praktijk wordt de notariële akte nog weleens omzeild door gelden te schenken, waarna de ouder de geschonken bedragen vervolgens terugleent. Dat hierbij voorzichtigheid is geboden blijkt eens te meer uit de uitspraak van de rechtbank.

Ben je van plan vermogen over te dragen aan je kinderen en vraag je je af welke mogelijkheden hiervoor zijn? Of heb je in het verleden de in dit artikel omschreven schenk-en-terugleen-methode toegepast? Neem dan contact op. Er zijn mogelijkheden om de schenking te bekrachtigen of wellicht alsnog tijdens leven uit te voeren.