Er zijn in het Noorden genoeg uitdagingen om je druk over te maken

12 augustus 2021 | Door:  Geert Manting

Afgestudeerden in Groningen weten de aansluiting met de Noordelijke arbeidsmarkt vaak maar moeilijk te vinden. Meer dan de helft van de afgestudeerden aan de Rijksuniversiteit Groningen keert de Noord-Nederland na hun opleiding de rug toe. Bestemming: de Randstad. Vier jaar later vertrekt nog eens ruim tien procent. Met Vonk Traineeship wil Freerk Jan Bruins – samen met partners Job Mol en Rients Verschoor – de aansluiting tussen starters en bedrijfsleven verbeteren en zodoende de volksverhuizing van hoogopgeleiden tegengaan. “Er is een enorme potentie in het noorden van Nederland. De banen zijn er maar de bedrijven zijn niet zichtbaar.”

"Veel studenten gaan er vanzelfsprekend vanuit dat als jécht ambitie hebt en écht uitgedaagd wilt worden, dat je dan naar de Randstad moet. Terwijl wij juist veel interessante en complexe uitdagingen zien in het Noorden, en we hebben slimme, jonge mensen nodig om ze op te lossen. Het probleem is dat deze uitdagingen en banen niet zichtbaar zijn voor afgestudeerden.

Bedrijven maken zich er vaak makkelijk vanaf door bij een uitdagende klus een senior-vacature uit te zetten. Dit terwijl een goed gemotiveerde en ondersteunde starter een veel verrassender resultaat kan neerzetten. Bovendien kan je een slimme starter grotendeels zelf opleiden en laten meegroeien met je organisatie, een goede investering dus. Met het traineeship willen we de aansluiting tussen bedrijven en starters verbeteren, zodat ze er beide beter van worden. Daarom hebben we niet alleen een sterk traineeprogramma ontwikkeld, maar ook methodes om deze aansluiting vanaf moment één te borgen.

Een verklaring voor de braindrain heeft hij wel. “Je kunt wel zeggen: er zijn niet zoveel banen in het noorden, en dat is deels waar. Maar het echte verschil is dat je in de Randstad de grote en bekende corporates hebt, zoals de PWC’s en de Unilevers. Die organisaties hebben hun strategisch HR-beleid op orde, houden Inhousedagen en bieden aantrekkelijke traineeships en interessante ontwikkeltrajecten aan pas afgestudeerden. In het Noorden heb je veel meer mkb-bedrijven en kleinere organisaties. Die kunnen zelfstandig niet van die mooie traineeships aanbieden en die bedrijven zijn ook nog eens veel minder zichtbaar. En de traineeships die er zijn, worden vaak niet goed vormgegeven. Het aannemen van jong talent is geen gunst aan de samenleving, maar een essentieel onderdeel van een organisatie die fris en toekomstbestendig wil blijven. Je moet lef hebben om ambitieus toptalent binnen te halen en goede resultaten van ze te verwachten. En je moet die talenten vervolgens goed ondersteunen en begeleiden, zodat ze de veiligheid ervaren die nodig is om te groeien. Onze ervaring is dat met een heldere opdracht en oprechte betrokkenheid deze toppers gaan vliegen, en dan krijg je verrassende resultaten.”

Heel toffe uitdagingen

Maar heeft dat mkb-bedrijf wel dezelfde uitdaging te bieden als die bekende corporate naam met een spiegelglaskantoor in het westen? Freerk Jan kent geen twijfel. “Juist bij kleinere bedrijven krijg je snel grotere verantwoordelijkheden en heb je meer invloed op hoe je werkweek er uitziet. Je hoeft niet de hele dag gegevens te kloppen in Excel, maar hebt klantcontact en vaak veel ruimte om eigen ideeën in te brengen.

Wij ondersteunen onze klanten bij het formuleren van een passende opdracht, zodat hij uitdagend én overzichtelijk is. En er zijn in Noord-Nederland genoeg uitdagingen om je druk over te maken. Dan heb ik het zowel over maatschappelijke uitdagingen als de aardbevingsproblematiek en de transities in de zorg als de meer bedrijfsmatige uitdagingen, zoals in de bouw en de uitbreiding van de Eemshaven. Of denk aan bedrijven die nadenken over bedrijfsopvolging, dan wil je al vroeg een slimme topper in huis halen. Er is genoeg werk aan de winkel, en genoeg jong talent die deze complexiteit aan kan. We zijn nu bezig om met de bouwsector een traineeship te ontwikkelen. Je ziet dat de hele sector in ontwikkeling is. Bouwmaterialen worden duurder en raken op, er moet steeds meer circulair worden gebouwd. De bouw heeft straks heel andere mensen nodig. Er is een enorme potentie aanwezig in Groningen. Als je het op de man af vraagt aan een student, dan vinden velen het wel interessant maar weten ze niet wat de mogelijkheden zijn.”

‘Je lijkt wel gek!’

Freerk Jan is afgestudeerd als organisatieadviseur. “Ik kom zelf uit Winsum, een dorp in Groningen. Voor mijn master vertrok ik naar Amsterdam, waarna het daarna logisch leek om te blijven. Na mijn studie ben ik echter voor de liefde weer teruggegaan naar Groningen. ‘Je lijkt wel gek om terug te gaan naar Groningen’, werd er dan weleens gezegd. Maar ik zei steevast “Ik ga niet terug naar Groningen, ik ga dóór naar Groningen. Groningen is the néxt step.” En daar geloof ik nog steeds heilig in.’

Europese subsidie

Met een Europese subsidie op zak wil Vonk zoveel mogelijk bedrijven koppelen aan trainees. Ook Europa vindt het namelijk belangrijk om de aansluiting van hoogopgeleid talent bij regionaal MKB te verbeteren. Dit draagt bij aan het innovatievermogen van bedrijven en aan de (economische) veerkracht van de regio. Trainees volgen een tweejarig traject waarin ze intensief begeleid en opgeleid worden. Vier dagen in de week werken bij een werkgever, één dag intern bij Vonk, voor training, coaching en intervisie. De bedrijven betalen Vonk voor hun deelname in het traineeprogramma. Sommige bedrijven kiezen ervoor om iedere 8 maanden een nieuwe traineeopdracht uit te zetten, en anderen nemen de trainees vanaf het begin zelf in dienst. Daar zijn verschillende smaken in. Freerk Jan: “Onze partners zijn zelf veelal te klein om een sterk programma op poten te zetten. Maar als we het op deze manier samen doen, kan het wel. En dan kun je met een gerust hart op de banenbeurs gaan staan naast PWC en Unilever.”

Vijf selectierondes

Onze partners zien dat wij gespecialiseerd zijn in het werven, begeleiden en opleiden van hoogopgeleide starters, en dat we dat met kwaliteit en enthousiasme doen. Alles wat we doen zit goed in elkaar, dat vinden we heel belangrijk. Potentiële trainees krijgen ook niet zomaar een functie bij Vonk. Pas na vijf selectierondes mogen ze door. “Daarmee vissen we de toppers uit de vijver vissen, én trekken we toppers aan, want zo’n selectieronde straalt al uit dat de potentiële trainees aan een echte uitdaging gaan beginnen.” Niet elk bedrijf dat zich aansluit kiest voor het functieroulatiesysteem. Freerk Jan: “Er zijn ook bedrijven die zeggen: ik wil liever zelf iemand in dienst nemen, we betalen jullie wel voor het opleidingsprogramma. Dan doen wij dat, en adviseren bij de werving en selectie.”

Alfa is verantwoordelijk voor de financiële huishouding van Vonk en heeft ook de aanvraag van de subsidie begeleid. “Nee, Alfa participeert nog niet in het traineeprogramma. Maar Alfa is wel heel erg geïnteresseerd. Accountantskantoren worden in de toekomst andere organisaties. Het cijfermatige werk wordt geautomatiseerd, het werk verschuift naar de adviseur. Dat vergt vaardigheden die je niet in de schoolbanken leert, maar wel in het traineeship. Ook Alfa moet aantrekkelijk blijven voor jonge mensen en kunnen concurreren met de grote accountantskantoren.”

94 sollicitaties

Dat er behoefte is aan het initiatief is wel duidelijk. “Ook zeker bij de afgestudeerden. Voor de eerste ronde hadden we al 57 sollicitaties en in de meest recente ronde 94. Momenteel hebben we tien trainees in ons programma, en dat gaan we komend jaar minstens verdubbelen. Door corona stond de rem erop. Bij veel bedrijven wordt thuis gewerkt. Dan is het niet handig om een trainee aan te nemen. Deze bedrijven staan nu klaar om samen met ons los te gaan.”