Met het kostenrapport in de hand en de vuist op tafel

25 oktober 2022 | Door:  Carol de Wit

Dit artikel is geplaatst in de HUB van 8 oktober, geschreven door Hans van den Berg

 

Ieder jaar kijken veel transportondernemers reikhalzend uit naar het rapport 'Kostenontwikkelingen in het wegvervoer'. Maar zij zijn niet de enigen. Ook accountants met klanten in de logistieke sector zijn benieuwd naar wat het rapport brengt. Dit jaar misschien wel extra nieuwsgierig, want veel onzekerheden bepalen de toon. De afgelopen jaren is wel bewezen dat transport van vitaal belang is. 'De vuist kan wat vaker op tafel.'

In eerste instantie voor de transportondernemers, maar ook voor hun adviestaak aan de ondernemers, vinden accountants het kostenrapport van Panteia van groot belang. Wordt het dit jaar extra spannend? 'Het zal een lastig rapport zijn om te maken. 'zegt Demis van Loenhout van Van Oers Accountancy & Advies. 'We zitten nu al drie jaar in turbulente tijden. We vallen van het een in het ander. De effecten van de oorlog, de Brexit, het Mobility Package: het is er allemaal. De schaarste aan materieel, het grote tekort aan personeel en de betekenis van een nieuwe cao voor de loonkosten. Een pittige klus om dat allemaal in het perspectief van kosten te vertalen.'

Haperen

'We zien in de barometer van de Samenwerkende Register Accountants (SRA) dat de sector het ondanks corona in 2021 niet slecht heeft gedaan, onder meer door een hogere beladingsgraad in het beroepsgoederenvervoer,' aldus Roelof Oostindiën van De Jong & Laan. Desondanks ziet de accountant het komende jaar toch wel wat wolken aan de horizon verschijnen. Oostindiën: 'Met de stijgende prijzen liggen de hoogtijdagen wel achter ons. Ik verwacht een verminderde economische activiteit. Je ziet in Duitsland de groei al haperen, een land waarmee onze economie sterk verbonden is.'

Dieselclausules

Over de dieselprijzen maken de accountants zich vooralsnog minder druk. Een grote meerderheid van transportondernemers maakt inmiddels gebruik van dieselclausules. '95 procent van de transporteurs waar wij voor werken heeft een clausule.' zegt Van Loenhout. 'Een paar die 'm nog niet hadden, zijn alsnog met hun opdrachtgever om de tafel gegaan en hebben gezegd dat het zo niet langer kan'. Er is minder bereidheid bij opdrachtgevers om voor duurzame alternatieve te betalen. Oostindiën: 'Opdrachtgevers willen heel graag elektrisch vervoer, maar ze zijn over het algemeen niet erg bereid om de prijs te betalen die daarbij hoort,'

Data

Zijn vervoerders wel goed genoeg in het onderhandelen over een juiste prijs? Dat verschilt heel erg, weet Carol de Wit, sectormanager Transport & Logistiek bij Alfa Accountants en Adviseurs. 'Wij hebben in het verleden gemerkt dat het soms lastig is voor sommige ondernemers omdat ze geen goed inzicht hebben in de kosten. Dat is gelukkig de afgelopen jaren verbeterd. Ze zien dat het noodzakelijk is en ze worden mondiger.' De Wit benadrukt het belang van data. Hij constateert dat ondernemers die de data vanuit hun TMS goed op orde hebben, hogere rendementen maken dan ondernemers die dat niet hebben. De Wit: 'Er is nog een weg te gaan. 80 procent van de transportondernemers kan data beter structureren om daarmee een beter inzicht te hebben in hun operatie. Anderszijds zie je ook steeds meer bewustwording om de ICT beter op orde te krijgen. Ondernemers zien in dat daarmee veel te halen valt.'

Winst- en verliesrekening

Inzicht in de operatie en kosten is cruciaal om een goed onderhandelingsgesprek met je opdrachtgever te voeren. De accountants staan klaar om transportondernemers goed te adviseren. 'Ja, ik kijk net zo erg uit naar het kostenrapport als de transporteurs,' geeft Van Loenhout toe. 'We spreken het rapport met veel van onze klanten door. Het gaat erom dat transportondernemers een vertaalslag maken van het rapport naar hun eigen specifieke situatie. Het maakt bijvoorbeeld nogal verschil of je in de fijnmazige districutie zit of in het containervervoer. De cijfers uit het rapport zijn gemene delers maar voor veel kostensoorten geven ze houvast. Het rapport is een prognose voor 2023. Wij spreken met de klant door hoe de winst- en verliesrekening eruit gaat zien.'

Waarde toevoegen

De Wit ziet in het kostenrapport een aanleiding om met transportondernemers te spreken over bewustwording. 'Ben je alleen van A naar B aan het rijden of voeg je waarde toe? Aan die toegevoegde waarde zit een prijs. Het kostenrapport is daarbij niet meer en niet meer dan een hulpmiddel. Ondernemen is een vak. Het is complexer geworden. Ze hebben allemaal passie voor transport, maar met passie kan je geen monden voeden.'

Ook Oostindiën merkt in zijn praktijk een verschil in ondernemerskills. 'Je ziet dat met name de wat jongere ondernemer over het algemeen goed is opgeleid en meer weet van strategie dan de wat oudere ondernemer of de ondernemer die het familieverband doorzet. Die heeft over het algemeen ook wat meer advies nodig. Voor ons maakt het niet uit. wij geven graag het advies dat nodig is. Dat is per bedrijf verschillend.'

Weglopen

Niet iedereen zit op het kostenrapport te wachten. 'Ik kom ook ondernemers tegen die vinden dat het rapport alle gras voor je voeten wegmaait,' bevestigt Van Loenhout. 'De andere kant van de tafel weet precies hoe de kosten in elkaar steken. Als je vindt dat jouw tarieven veel hoger moeten zijn dan de kosten in het rapport laten zien, komt het aan op een feilloos inzicht in je kosten en op het echte ondernemerschap. Ik zeg in die gevallen wel dat ze wat harder met de vuist op tafel moeten slaan. We hebben in de corona-periode gehoord dat transport van vitaal belang is. Dan volstaat het niet om aan de onderhandelingstafel alleen maar braaf en lief te zijn. Sommige bedrijven zitten wel stevig in de wedstrijd maar andere vinden dat soms lastiger. In gesprekken met die transportondernemers vraag ik 'wat is het ergste dat je kan gebeuren? Laat die klanten maar weglopen als je er toch geen stuiver aan verdient. Laat ze lekker een andere transporteur zoeken; die krijgen ze toch niet gevonden.'

Onderbouwing

Opdrachtgevers worden ook slimmer volgens Oostindiën. 'Met die fors stijgende tarieven als gevolg van de brandstofkosten zijn ze alert op de transportkosten. Ik merk eigenlijk niet dat transportondernemers op dit moment heel makkelijk hun tarieven verhoogd krijgen. Dus je moet wel met een goede onderbouwing komen. Het rapport kan daarbij ondersteunen.'

Sinds twee jaar wordt een gezamelijk rapport uitgebracht, in opdracht van TLN en Evofenedex, respectievelijk opdrachtnemers en opdrachtgevers. Voorheen waren dat twee afzonderlijke rapporten. 'Je bent dan eigenlijk met hetzelfde bezig maar kijkt door een verschillende bril met verschillende uitkomsten.' zegt Van Loenhout over het verleden. 'Dat maakt de discussie alleen maar groter. Ik vind één rapport goed.' De Wit nuanceert: 'Hoe meer data je hebt, des te nauwkeuriger het rapport. Aan de andere kant is het wel de vraag: wat is je doelgroep. Je hebt meer en gedetailleerder data, maar het is maar net in hoeverre dat detail gewenst is.'

Dalende volumes

Oostindiën verwacht voor 2023 dalende volumes. 'Alle sectoren en burgers worden geconfronteerd met hoge energiekosten. Dan is er voor andere dingen minder plaats. Dat zal ongetwijfeld zijn weerslag vinden in het goederentransport.' Toch ziet deze accountant bedrijven niet direct omvallen. De eigen vermogens hebben over het algemeen een goede positie. Tijdens corona is er langer met het materieel doorgereden, dus de balans is minder opgepomt. Oostindiën ziet wel dat er een consolidatieslag gaande is van kleinere bedrijven, tot ongeveer 100 auto's. 'Te groot voor een server en te klein voor tafellaken. Dus ik ga op zoek naar een fusiepartner om mijn basis te verbreden.' 

Forse verhogingen

Het nieuwe kostenontwikkelingsrapport kent forse verhogingen, verwacht De Wit: 'Zonder verhogingen is het transport niet te renderen. Je weet niet wat er in 2023 allemaal gaat gebeuren. Maar het hoeft niet slecht te gaan. Wellicht kan de hele situatie tot eerlijke prijzen leiden, waarbij iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Waat gaat het om? Om winstmaximalisatie of om het hervinden van een balans: people, planet, profit? Daar praat ik als adviseur met ondernemers over.'