Heeft jouw melkveebedrijf voldoende buffer voor 2023?

22 januari 2023 | Door:  Herald Aalderink

De eerste BAS-rapportages over het volledige jaar 2022 zijn inmiddels gedraaid. Aan de hand van deze indicatieve gegevens geven we een aantal handvatten voor je jaarbegroting voor 2023.   

Hogere melkprijs

De gemiddelde melkprijs in 2022 is ca. € 18 per 100 kg. melk gestegen t.o.v. 2021. De garantieprijs van FrieslandCampina in december 2022 was € 62 per 100 kg. melk. Een historisch hoge prijs!  Voor de maand februari 2023 is de garantieprijs € 56 per 100 kg. melk. Ook bij andere afnemers is de prijs de eerste maanden van 2023 al flink gedaald. Het is niet ondenkbaar, dat hier de komende maanden nog wat meer vanaf gaat. Rabobank verwacht in 2023 een gemiddelde melkprijs tussen  € 45 en € 55 per 100 kg. melk. Bij een gemiddelde prijs van rond de € 50 per 100 kg melk kan het dieptepunt van de melkprijs richting de € 40 per 100 kg melk gaan, wat betekent dat het effect hiervan pas over een aantal maanden zichtbaar is op de bankrekening. 

Hogere kosten

Van de hogere melkprijs van € 18 per 100 kg melk is op veel bedrijven ongeveer de helft, dus € 9 per 100 kg melk, opgegaan aan hogere kosten. Van deze kostenstijging komt het grootste deel voor rekening van de hogere kosten van aangekocht krachtvoer en ruwvoer. Daarnaast zijn ook de aan energie gerelateerde kosten, zoals kunstmest, diesolie en nutskosten op veel bedrijven fors gestegen. De verschillen tussen de bedrijven zijn erg groot. De vraag is of deze kosten in 2023 net zo snel en zo fors dalen als de melkprijs. De eerste signalen wijzen hier helaas niet op. 

Kosten en uitgaven 2023

Met de verwachting, dat de melkprijs sneller daalt dan de kosten, wordt het belang van een goede liquiditeitsplanning en het aanhouden van een buffer nog groter. Op basis van een goede jaarbegroting kan je voorkomen, dat je later dit jaar in de financiële problemen komt.  Bij het opstellen van de jaarbegroting zul je in elk geval moeten nadenken over de uitgaven voor aankoop  ruwvoer, mestafzet, rente, aflossingen en belastingen.

In verschillende delen van het land heeft de droge zomer geresulteerd in een daling van de voorraden ruwvoer. Er zijn bedrijven, die dit voorjaar al ruwvoer moeten aankopen, terwijl dat vorig jaar met de flinke voorraden ruwvoer uit 2021 niet het  geval was. 

Door de dalende stikstofgebruiksnorm voor dierlijke mest en de verplichte invoering van de bufferstroken, waarvoor geen mestplaatsingsruimte meer gerekend mag worden, stijgt op veel melkveebedrijven de hoeveelheid af te voeren mest. In combinatie met een verwachte prijsstijging leidt dit tot hogere kosten.

In de loop van 2022 is de rente fors gestegen. Bedrijven, die voor een deel van de leningen  euriborrente betalen of leningen hebben waarvan de rentevast periode in 2022 is afgelopen, krijgen te maken met renteniveau’s die richting 5% of hoger gaan. 

In de jaarbegroting moet ook rekening gehouden worden met de hogere financieringslasten van trekkers, machines en zonnepanelen, waarvoor in 2022 een financieringsovereenkomst is afgesloten. Door de relatief korte looptijden en de gestegen rente drukken de lasten hiervan vaak zwaar op de liquiditeit. 

Met de meeste melkhouders hebben wij in het 4^e kwartaal van 2022 gesproken over het plannen van investeringen en onderhoud om de winst en de belastingdruk te verlagen. Desondanks is de conclusie, dat niet overal een belastingaanslag voorkomen kan worden. De betaling hiervan moet ook in de jaarbegroting meegenomen worden. Daarnaast constateren we dat op steeds meer bedrijven de fiscale mogelijkheden uitgeput raken. Dit betekent, dat niet alleen in 2023 maar ook in de jaren daarna rekening gehouden moet worden met een (hogere) belastingaanslag.

Investeringen

Als reactie op de aankondiging van een hogere belastingaanslag over 2023 ga ja vast nadenken over nieuwe investeringen of verbeteringen in je bedrijf. Dit is in beginsel positief. Wel is het verstandig voor jezelf eerst een volledige lijst te maken van noodzakelijke investeringen en of investeringen die bijdragen aan een rendementsverbetering. Op basis van deze lijst kan je een prioritering vaststellen en de investeringen met de hoogste prioriteit opnemen in de jaarbegroting. Investeringen, die in potentie op deze lijst terecht zouden kunnen komen, zijn voor veel bedrijven extra mestopslagcapaciteit (Zie artikel), investeringen ter verbetering van de huisvesting van zowel melkkoeien als jongvee, graslandverbetering, investeringen in energiebesparing of opwekking van duurzame energie.  Het voordeel van de laatste twee zaken is, dat door gebruik te maken van ISDE of EIA de overheid een bijdrage levert in de financiering hiervan.  

Jaarbegroting opstellen

De resultaten uit je BAS-rapport over 2022 kan je als input gebruiken voor je jaarbegroting voor 2023, zodat deze zijn gebaseerd op jouw technische en financiële prestaties. Hiermee breng je voor  jouw bedrijf in beeld of de buffer voor 2023 groot genoeg is om de dalende melkprijs op te vangen en je wensenlijstje met investeringen te kunnen realiseren. De medewerkers van Alfa helpen je hier graag bij.  Met ruim 30 kantoren zijn we overal dichtbij.