Testament voor ondernemers: voorkom onduidelijkheid!

5 januari 2023 | Door:  Anna Oudijk

Als ondernemer is het goed om stil te staan bij de voortzetting van je onderneming. Naar wie mag de onderneming na je overlijden? Als je als ondernemer niets regelt, ben je gehouden aan het wettelijk erfrecht. Uit de praktijk hebben wij de ervaring dat dit niet altijd overeenkomt met jouw wensen over de voortzetting van je onderneming. Als ondernemer kan je in een testament regelen hoe jij wilt dat het verloopt na je overlijden.

Hoe gaat mijn onderneming over?

Met een testament leg je jouw wensen over je onderneming vast. Bijvoorbeeld naar wie de aandelen gaan en wie de dagelijkse bedrijfsvoering in eerste instantie gaat voeren. Als ondernemer kun je onder andere specifiek opnemen aan wie je jouw aandelen wil overdragen door hiervoor een bepaling op te nemen in je testament. Deze bepaling in het testament wordt een ‘legaat’ genoemd. Met een legaat kun je de aandelen bijvoorbeeld overdragen aan een of meerdere kinderen.

Onenigheid over geërfde aandelen

In een recent geschil hadden broer en zus onenigheid over de waarde van de aandelen die zij van hun vader hadden geërfd. Volgens legaten in zijn testament had vader zijn aandelen in de onderneming nagelaten aan zowel zoon als dochter. Zoon en dochter hebben na het overlijden deze legaten aanvaard.

Verplicht verkopen aandelen

Het was de wens van vader dat zoon uiteindelijk de enig erfgenaam van de aandelen zou worden, zonder dat dochter iets te kort zou komen. In het testament had vader daarom de verplichting opgelegd aan zijn dochter om binnen 6 maanden na zijn overlijden de aandelen te verkopen aan zoon. De zoon zou vervolgens eigenaar worden van alle aandelen. In het testament van vader was verderop bepaald dat het recht van dochter om de aandelen te erven verviel als deze aandelen ‘niet tijdig’ verkocht werden aan zoon.

Vervalt het recht op de aandelen?

Er was geen duidelijke waarderingsbepaling over de aandelen in het testament opgenomen en broer en zus werden het niet binnen 6 maanden eens over de waarde van de aandelen. De rechter oordeelde vervolgens dat zus ‘niet tijdig’ de aandelen had verkocht aan haar broer. Dit had tot gevolg dat de dochter de geërfde aandelen toch niet erfde!

Let goed op wat er in het testament staat!

De ondernemer uit de bovenstaande situatie had waarschijnlijk juist willen voorkomen dat er onenigheid ontstond over het ondernemingsvermogen tussen zijn kinderen. Helaas ontstond er alsnog een geschil tussen zoon en dochter. Een juiste en doordachte formulering in het testament zou deze onduidelijkheid mogelijk hebben voorkomen. In de praktijk zien we dat deze onduidelijkheid tot verdrietige situaties leidt tussen de erfgenamen. Om dit te voorkomen begeleiden wij ondernemers bij het opstellen van hun testament. Daarbij besteden wij extra aandacht aan bijvoorbeeld de waarderingsbepaling van de aandelen.

Wat staat er in de andere overeenkomsten?

Niet alleen de bepalingen over de onderneming in het testament zijn bepalend, ook moet gekeken worden naar andere overeenkomsten van de onderneming. Wat staat er bijvoorbeeld in de statuten over het verkopen van de aandelen? Of wat staat er bijvoorbeeld in het vennootschapscontract van een v.o.f.? Zo kan bijvoorbeeld in de statuten of het vennootschapscontract zijn opgenomen dat na je overlijden jouw aandeel of jouw aandelen verplicht aangeboden moeten worden aan de andere aandeelhouders of vennoten. Een dergelijke regeling gaat voor op een bepaling in een testament.

Voorkom onduidelijkheid

Het is van belang dat met het testament onenigheid voorkomen wordt tussen erfgenamen na overlijden. We zien nog regelmatig dat er onduidelijkheid bestaat over de bepalingen in het testament of het testament geen aansluiting vindt bij de andere overeenkomsten van de onderneming.

Schakel Alfa in!

Het testament regel je uiteindelijk bij de notaris. Maar Alfa kan als schakel de stap naar de notaris vergemakkelijken. Wij kunnen de wensen voor het testament samen met je doornemen. Daarbij hebben wij oog voor de fiscale gevolgen en sluiten wij aan bij de bepalingen uit de bestaande overeenkomsten van uw onderneming. Neem gerust contact met ons op over dit onderwerp!

Bron: ECLI:NL:PHR:2022:1094