Groener varen begint in Wageningen

19 april 2021 | Door:  Frans van Voorst

Wageningen, geen plaats die je direct op je netvlies krijgt als je denkt aan een vestigingsplaats voor een moderne scheepsontwerper. Toch heeft Van Oossanen Naval Architects zich juist daar gevestigd, op zo’n 500 meter afstand van MARIN, het onderzoeksinstituut voor de maritieme industrie. Het familiebedrijf legt zich toe op de optimalisatie van pleziervaartuigen en commerciële schepen. Daarbij gaat het niet alleen om perfecte stroomlijning van schepen en meer comfort, maar ook – en steeds meer – om significant groener varen. 

Van Oossanen richt zich primair op de jachtbouw van 5 tot 85 meter en daarnaast op de commerciële vaart: zeeschepen, cruiseschepen, binnenvaartschepen en ferry’s. Managing Director Niels Moerke vertelt hoe het familiebedrijf zich in de afgelopen decennia heeft ontwikkeld: “Piet van Oossanen, de vader van mijn compagnon Perry, is in 1992 met het bedrijf begonnen. Hij zat helemaal in de zeilwereld, was betrokken bij de America’s Cup. Een van de redenen waarom hij dit bedrijf begon, was dan ook om nog meer bij die zeilwereld betrokken te raken. Aanvankelijk lag het accent in zijn business dus vooral op zeiljachten en hydrodynamica, anders gezegd: op het sneller en efficiënter maken van schepen. Voor racezeiljachten was dat natuurlijk altijd al evident, maar vanuit de markt ontstond ook steeds meer behoefte om dit toe te passen op motorjachten. In dat segment konden we dan ook gemakkelijk groeien.”

Niels Moerke, fotografie: Guy Ackermans 2020

Minder verbruik, meer comfort

In 2001 stapt Perry van Oossanen aan boord bij het bedrijf van zijn vader, die het bedrijf vervolgens in 2012 aan hem en Niels overdraagt. “Daarnaast zijn we toen ook met een tweede bedrijf begonnen: Hull Vane b.v. Vanuit dat bedrijf produceren we de Hull Vane® (Nederlands: rompvaan); een soort ‘onderwaterspoiler’, die ervoor zorgt dat het schip bij het varen met veel minder weerstand door het water klieft. Deze oorspronkelijk door Piet bedachte innovatie hebben wij verder doorontwikkeld en vermarkt. Een schip dat hiermee is toegerust, ligt niet alleen stabieler in het water, maar vaart ook geruislozer. Het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot kunnen – doordat het schip minder weerstand ervaart – bijna 25 procent lager zijn en er kan ook sneller mee worden gevaren.”

Terugverdientijd

Maar wat is nu het effect van de Hull Vane® op de terugverdientijd van een schip? “Bij de categorie pleziervaartuigen waarmee maar zo’n 100 uur per jaar wordt gevaren, is dat nauwelijks een gespreksonderwerp. Bij zo’n pleziervaartuig wordt voornamelijk voor de Hull Vane® gekozen om comfortabeler te kunnen varen. Daarnaast gaat de topsnelheid van de boot omhoog. “Daar hechten de eigenaren vaak wel belang aan; ze willen toch altijd sneller kunnen varen dan hun vriendje”, grinnikt Niels. “Hebben we het echter over ferry’s en marineschepen, dan praten we over een terugverdientijd van (slechts) twee tot vier jaar. In de praktijk leent deze toepassing zich niet voor alle schepen; bulkcarriers of mammoettankers varen bijvoorbeeld relatief veel te langzaam om hier profijt van te kunnen hebben.”

Impressie van de Hull Vane®

Taakverdeling

Bij Van Oossanen werken er in totaal zo’n 26 mensen. De taakverdeling tussen Perry en Niels is daarbij helder: Perry richt zich op de grote motorjachten (alles boven de 24 meter), wat doorgaans langer lopende projecten zijn. Niels houdt zich bezig met schepen onder die 24 meter, vanuit de bedrijfstak die schepen optimaliseert. “Met Computational Fluid Dynamics software wordt de weerstand van een schip bepaald om daarmee de ideale scheepsvorm te ontwerpen, waardoor een schip zo efficiënt en comfortabel mogelijk gemaakt kan worden. Ongeacht het feit of het nu een jacht of een coaster is. Daarbij beperken we ons niet alleen tot het lijnenplan, maar we kijken ook naar de gehele indeling van het schip. Uiteraard heb je meer mogelijkheden als je een schip van scratch on kunt ontwerpen, maar dankzij retrofitting (aanpassen van bestaande machines en werktuigen aan moderne eisen) kun je ook bestaande schepen prima optimaliseren en verduurzamen.”

B Corp

Van Oossanen heeft zichzelf de duidelijke ambitie gesteld om CO2-neutraal te gaan ondernemen. “Dan kom je echter wel uit bij de vraag welke partij dat onafhankelijk kan gaan toetsen. Mede op aangeven van Alfa zijn we ook om die reden het traject ingegaan om een B Corp te worden. Inmiddels is het eerste assessment afgerond en hebben we geïnventariseerd wat ons nog te doen staat voordat we onze formele aanvraag indienen. We mikken erop het certificaat nog eind dit jaar in handen te hebben. Punten waar we nu al hoog op scoren, zijn de door ons ontwikkelde producten en de wijze waarop we onze organisatie hebben ingericht voor ons personeel.”

Impressie van een boot met weerstandskleuren

Begeleiding

Alfa begeleidt Van Oossanen al heel wat jaren. Niels: “Ze doen heel veel voor ons; de totale administratie, een stuk HR-regelgeving, subsidietrajecten en ze geven fiscaal advies. Daarnaast heeft Frans van Voorst (klantbeheerder, Alfa Bennekom) ons ook intensief begeleid bij de bedrijfsoverdracht in 2012. Wat mij vooral opvalt, is hun proactiviteit op dit moment; ze komen zelf spontaan met ideeën en oplossingen, wat in het algemeen vaak niet ‘des accountants’ wordt gevonden. We vinden de relatie met Frans heel prettig. Wij vragen soms veel van Alfa, maar met name van de mensen die daar werken, en dat doen ze dan andersom ook. Maar we kunnen goed en snel met elkaar schakelen. Dat maakt de samenwerking plezierig.

Bezoek de website van Van Oossanen voor meer informatie.