Werken aan je eigen ontwikkeling door middel van schapendrijven
26 mei 2020 | Door: Annemiek Pelle
Het coronavirus slaat om zich heen. We hebben veel oog voor collega’s, voor hun gezondheid en hun thuissituatie. We hebben oog voor ondernemers die van de een op de andere dag in zwaar weer belanden. Over onze eigen ontwikkeling denken we nu misschien wat minder na. En toch blijft dat belangrijk. Daarom neem ik jullie mee in een gesprek met Gilbert Bookelman. Gilbert is sinds 12 jaar eigenaar van CENTALIS en heeft verschillende trainingen voor Alfa verzorgd, onder anderen in het kader van het leiderschapsprogramma voor leidinggevenden waarbij een van de hoogtepunten het onderdeel schapendrijven was. Ook spreek ik met Sicco de Vries, directievoorzitter van de Alfa-vestigingen in Fryslân, die inmiddels alles weet van schapendrijven.
Dat vanuit huis werken best praktisch en effectief kan zijn, beseffen we ons maar weer. Om 11.10 uur krijg ik een linkje via de e-mail en start de live-verbinding en het interview. Gilbert is coach, trainer en dagvoorzitter. Met een psychologische achtergrond traint hij individuen en groepen. Hij gaat daarin een stap verder dan een ‘standaard’ training. Hij kiest voor trainingen op bijzondere locaties. Zo gaf hij trainingen in een bunker, boven in de Rembrandttoren, en in een koeienstal. Met diverse groepen MT-leden van Alfa ging hij schapendrijven: een beleving dat kun je wel zeggen. Het schapendrijven was onderdeel van de training ‘Essentie van Leiderschap’. Een workshop die Gilbert inmiddels heeft gegeven aan een viertal regio's binnen Alfa. De workshop is gericht op inspiratie en persoonlijke ontwikkeling in leiderschap. Eigenaarschap, DISC en de leiderschapsversnellers van Joël Aerts waren in deze training belangrijke onderdelen.
Programma op maat
Gilbert gelooft in maatwerk. “Met Sanny Brunekreeft, hoofd HRM binnen Alfa, heb ik de grote lijnen van de training besproken, we hebben een basisprogramma opgesteld. Richting bepalen en actie creëren waren belangrijke aandachtspunten. Daarna heb ik met de directievoorzitter gesproken van het betreffende regio. Waar heeft het MT behoefte aan? Welke basiselementen waren noodzakelijk en welke thema’s wilden zij uitgewerkt krijgen? Dat verschilde en daarmee kreeg elke regio een uniek programma waarbij de basis gelijk was.”
Creëer eigenaarschap
“Ik vind het belangrijk dat een medewerker eigenaarschap toont. Eigenaarschap is een breed begrip en heeft te maken met verantwoordelijkheid, afspraken nakomen en een echte bijdrage leveren aan de organisatie. Als leidinggevende kun je hier grip op hebben, je hoeft niet alles zelf te doen. Het is belangrijk om ook anderen verantwoordelijkheid te kunnen geven. Dat is een samenspel van ontdekken, aan te sluiten op de drijfveren van een ander, doorvragen, wat wil jij, wat heb jij nodig? Samenwerking, oplossingsgericht werken en denken in mogelijkheden en collega’s stimuleren, zijn daarbij belangrijke ingrediënten.”
Een hartelijk ontvangst
“Ik werd echt bijzonder hartelijk ontvangen door alle MT’s”, aldus Gilbert. “Ze gaven mij het gevoel alsof ik er echt bij hoorde, ik werd een onderdeel van hen. En dat is ook zo belangrijk in een team. Mensen moeten zich veilig voelen. Dan krijg je mensen in beweging en creëer je een klimaat waarin mensen open zijn naar elkaar. Het viel mij op dat de collega’s heel open zijn, vrij praten over onzekerheden, en dat niet alleen over werk. Wat collega’s moeilijk vinden, is helder zijn in verwachtingen en daar een open gesprek over hebben en ook durven aanspreken. Daar ligt zeker nog een aandachtspunt voor Alfa. Feedback geven naar elkaar dat vinden mensen lastig. Je merkt zeer sterk, en ook wel weer in positieve zin, de houding dat we voorzichtig met elkaar om moeten gaan en niet te veel de familiecultuur moeten beschadigen.”
Toepassing van DISC
Het is belangrijk om te weten hoe je het beste uit jezelf kunt halen. Bij Alfa gebruiken we hiervoor verschillende methoden. Een daarvan is DISC. We gebruiken DISC zowel naar klanten als naar medewerkers. Gilbert: “Ik ben een groot voorstander om bij mijn trainingen DISC toe te passen. Iedereen heeft eigen, unieke gedrags- en leiderschapsstijlen maar hoe kun je die nu het beste toepassen in een team? Het is goed om dit als team onder de loep te nemen. Hoe verloopt de communicatie, welke verschillende rollen zijn er? Je ziet vaak als dit goed in beeld is, dat conflicten minder voorkomen, relaties en samenwerkingsverbanden worden vergroot en de effectiviteit van het werk omhoog gaat. Ook de inzichten van Joël Aerts heb ik toegepast in mijn training. Joël heeft 14 krachtige principes geformuleerd voor het versnellen van je leiderschapsontwikkeling. Hij geeft hierbij aan dat leiderschap geen doel op zich is. Het is slechts een middel. Een middel om het verschil te maken in je eigen leven, in je organisatie en in de wereld om je heen.”
Geef ‘jonge honden’ de ruimte
Om het team op een originele en ontspannen wijze beter te leren kennen, koos Gilbert voor schapendrijven. Er werd gestart met een uitleg van schaapsherder, Ellen van der Zweep. Zij gaf een demonstratie over hoe een hond samenwerkt met een schaapskudde. Daarbij werd gelijk duidelijk dat de hond vanuit enthousiasme betrokken is. Dat die betrokkenheid blijft als de hond de ruimte krijgt om te leren en te groeien. Sicco de Vries, directievoorzitter van de Alfa-vestigingen in Fryslân, ging samen met zijn MT op pad en vertelt daarbij het volgende: “Bij de kudde schapen liep ook een jonge hond mee. De instructeur gaf de hond aandacht en je zag dat de hond enthousiast werd, ging kwispelen en mee wilde helpen om de schaapskudde in bedwang te houden. De instructeur gaf de hond hierin veel ruimte en dat gaf het juiste effect. Als team was dit voor ons wel weer een eye-opener. We hebben vaak de neiging om de jonge honden binnen Alfa, het aanstormende talent, te overspoelen met bureaucreatie, regels en procedures. Maar we moeten ze juist speelruimte geven voor een verdere, positieve ontwikkeling.”
Oog voor kudde en blijf niet drukken
Tijdens het schapendrijven kregen de MT's verschillende opdrachten mee. Sicco vertelt: “We waren helemaal gefocust om de opdrachten goed te vervullen, maar hadden daarbij niet altijd de aandacht voor de kudde schapen. De schapen werden hierdoor onrustig, angstig en star en gingen andere dingen doen. We zagen dit ook terug in de groep collega’s. We gingen meer individualistisch te werk danin teamverband. Ook de rolverdeling, en de DISC-profielen van de collega’s werden benadrukt. De D-collega’s dramden hun zin door en keken niet om naar anderen. De I-collega’s probeerden met handen en voeten, met veel herrie en kabaal alles nog in goede banen te leiden. De C’s doken in de papieren om te kijken en kwamen met concrete voorstellen, waar vervolgens niemand naar luisterde. En de S-collega’s waren beteuterd dat niemand luisterde en haakten af.
Alleen ga je sneller, samen kom je verder
Toen we ons als groep realiseerden dat we de schapen een heldere richting moesten meegeven, en daarbij goed gingen samenwerken, kwamen de schapen in beweging en gingen vooruit. We maakten van tevoren een plan, en hielden contact met elkaar, waar nodig pasten we het plan aan.
Maak je het bruggetje naar leiding geven, dan is dit juist zo belangrijk. Oog hebben voor het eindresultaat maar juist ook voor de mens als individu en in teamverband. De ene persoon motiveer je het beste door richting te geven en doelen te (laten) stellen, de ander moet je meer erkenning geven, en structuur geven om de juiste keuzes te kunnen maken. Wat hierbij belangrijk is, dat je in beweging blijft, dat is noodzakelijk om vooruit te blijven gaan, stap voor stap. Zonder beweging blijf je stil staan en kom je niet verder.”
In beweging blijven
Gilbert vult aan en vat samen: “Mensen vertonen net als schapen kuddegedrag. Geef je ze echter de ruimte dan voelen ze zich veilig en aangenaam. Ze pakken hun rol, en werken daarbij onderling samen. En er staat ook (bijna) altijd wel een leider op. En juist dan komen ze in beweging, geven ze richting en creëren ze actie. Het was heel mooi om dit gedrag terug te zien binnen de MT’s van Alfa.” De sfeer was heel prettig, er was zoveel openheid, en er heerste een goede groepsdynamiek en dat werkte motiverend.” Hij heeft ook nog een tip voor leiding geven: “Leg de urgentie neer bij de persoon die in actie moet komen. Als iemand niet wil, ga dan het gesprek aan. Iemand mag er een ander idee bij hebben, maar wees ook helder over de verwachtingen en geef daar feedback op. Het is belangrijk dat je op een constructieve manier tot een oplossing komt. Zoek elkaar op en geef elkaar de ruimte. Iedereen heeft andere talenten, laat een persoon met het meest passende talent opstaan. Uiteindelijk groei je daarmee als individu en als team.”
Lees ook de ervaringen van Arjan Jans van Alfa Zwolle, een van de andere deelnemers van de workshop.
Meer weten over werken bij Alfa? Lees verder.
